Kafein Ne İşe Yarar?

Kafein Ne İşe Yarar?

Kafein ne işe yarar sorusuna verilebilecek çeşitli yanıtlar bulunsa da en belirgin yanıt enerjiyi yükseltmesi. Doğada bulunan bir uyarıcı olan kafein, odaklanmayı arttırmak gibi faydalar sunuyor. Ancak tüketimin kontrollü olması önemli. Yoğun kafein tüketimi uykusuzluk ya da kalp ritim bozukluğu gibi yan etkilere yol açabiliyor. Kahve başta olmak üzere çeşitli içecek ve besinlerin içerisinde yer alan kafeinin tüketiminde aşırıya kaçmamak gerekiyor.

Kafein Nedir?

Çay, kahve ve kakao gibi 60’dan fazla bitkide doğal olarak bulunan kafein uyarıcı etkilere sahipler. Beyin ve sinir sitemini uyaran kafein, hafızayı güçlendirmek ve metabolizmayı hızlandırmak gibi etkiler yaratabiliyorlar.

Kafeinin kimyasal formülü C8H10N4O2’dur. Matein ve guardinin olarak bilinen, bir çeşit alkaloid olan kafein, pek çok kaynakta doğal olarak bulunur. Bunlar arasında;

·       Kakao çekirdekleri,

·       Mate çayı,

·       Kahve,

·       Çay yer alıyor.

Kafeinin vücuda olumlu ve olumsuz bazı etkileri olduğunu unutmamalısınız. Ancak özellikle kafein tüketimine dikkat ederek zararlı etkilerinden kurtulabilirsiniz. Dolayısıyla dikkatli ve kararlı şekilde tüketildiğinde kafeinin olumsuz taraflarından bahsetmek de pek olanaklı olmayabilir.

Kafeinin Faydaları?

Kafein kontrollü şekilde tüketildiğinde vücuda olumlu etkiler yaratır diyebiliriz. Pek çok kişinin severek tükettiği çay ve kahve gibi içeceklerin içerisinde doğal olarak bulunan kafeinin faydaları arasında;

·       Doğrudan merkezi sinir sistemine etki eder. Bu sayede beyinden gelen mesajları hızlandırmakta etkili.

·       Kafein kan akışını hızlandırarak metabolizma hızını arttırır. Bu durum yağ yakımına destek olurken, kahve gibi kafein içeren içeceklerin diyet listelerinde yer almasını sağlar.

·       Migren gibi baş ağrılarının azalmasına yardımcı.

·       Odaklanmaya yardımcı olurken, konsantrasyonun yükselmesini sağlar.

·       Fiziksel performans üzerinde olumlu etki yaratır. Antrenman öncesinde tüketilen kahve, idmanın verimini yükseltebilir.

Kafeinin Zararları?

Her durumda olduğu gibi, kafeinin olması gereken seviyenin üstünde tüketilmesi çeşitli zararlar meydana getirebilir. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

·       Sempatik sinir sitemini uyandırır. Bu durum fazla kafein tüketiminin kan basıncının yükselmesine ve kalp ritim bozukluğuna yol açabileceğini gösterir.

·       Fiziksel ve ruhsal olarak rahatsızlık hissetmeye yol açar.

·       Kalsiyum depolarını boşaltarak, kalsiyum eksikliği meydana getirebilir.

·       Vücutta bulunan asitlerin artmasının nedenidir.

·       Uyku bozukluğu yaratabilir.

·       Sinirli ve agresif hissetmeye yol açabilir.

·       Ülser, tansiyon yüksekliği ve migren gibi problemlere yol açabilir.

Bilinçsiz kafein tüketimi kafein bağımlılığına da yol açabilir. Kişinin hayatını olumsuz etkileyen, uzun süre boyunca yüksek miktarda kafein alma durumu olarak nitelendirilen kafein bağımlılığı, kafein tüketimi olmadığında sersemlik hissi, sık sık esneme ve konsantrasyon eksikliği gibi belirtiler ile kendini gösterir. Bu belirtileri halsizlik, endişe, üzüntü hali, isteksizlik gibi problemler takip eder. Kişinin hayatını olumsuz yönde etkileyen kafein bağımlılığı bir uzman kontrolünde bilişsel terapi gibi yöntemler ile giderilebilir. Terapinin işe yaramadığı durumlarda kişiye nörotransmitterlerın düzenlenmesi için SSRI tipi ilaçlarla müdahale edilmesi gerekir.

Kafein bağımlılığı ile karşılaşmamak adına hayatınızda birkaç değişiklik yapabilirsiniz. Örneğin uyandığınızda daha zinde hissetmek için kahve içmek yerine limonlu su tüketebilirsiniz. Ayrıca;

·       Egzersiz yapabilirsiniz,

·       Daha fazla güneş ışığına maruz kalmaya çalışabilirsiniz,

·       Soğuk bir duş alabilirsiniz.

Günde Ne Kadar Kafein Almalısınız?

Kafein tüketiminin olumsuz durumlara yol açmaması için bilinçli tüketilmesi gerekiyor. Gün içerisinde tüketilen kafein miktarının 400 miligramın üzerine çıkması olumsuz etkiler yaratabilir.

250 mililitrelik bir fincanda 95 miligram kafein bulunuyor. Bu durumda 4 fincandan daha fazla kahve tüketmek zararlı olabilir. Bunun yanı sıra kafein çay, çikolata, enerji içeceği ve kola gibi yiyecek ve içeceklerde de bulunur. Bu sebeple kafein hesaplaması yaparken yalnızca gün içerisinde tüketilen kahveyi göz önünde bulundurmak doğru olmayacaktır. Gün içerisinde kafein tüketimine yol açan bütün besinlerin hesaplama esnasında dikkate alınması gerekiyor.

Kafein Toleransı Nedir?

Gün içerisinde yorgunluk ile mücadele etmesi ve odaklanmayı arttırması kafein ne işe yarar sorusunun yanıtları arasında. Pek çok insan güne bir bardak kahve ile başladığında kendini daha dinç hissettiğini dile getiriyor. Kafein beynin uyku, uyarılma ve bilincinde rol oynayan adenosin reseptörlerini bloke ediyor. Bu durum uyarılmaya yol açmasının ise ana nedeni diyebiliriz.

Kafein toleransı ise düzenli kafein tüketiminde, etkilerin azalması durumu. Düzenli tüketimde vücut kafeinin etkilerini tolore etmeye başlar. Kafein toleransının üstesinden gelmek için kafein alımını azaltmak gerekir. Kafein toleransı yaşayan pek çok kişi bu durumu gidermek için normal tüketim miktarının üstesine çıkar fakat bu başka sağlık sorunlarına yol açabilir. Tüm bunlarla birlikte kafein özellikle kahve ve çay gibi günlük yaşamın vazgeçilmez içecekleri arasında bulunduğundan bilinçli bir şekilde tüketildiğinde keyif ve lezzet veren bir bileşen olarak kabul edebiliriz.